بررسی تطبیقی برهان بر وجود خدا از طریق آگاهی در آرای سوئینبرن و ملاصدرا
Authors: not saved
Abstract:
یکی از استدلالها بر وجود خداوند استدلال از طریق آگاهی است. این استدلال در فلسفۀ معاصر غربی تدوین شده است و برای اولینبار سوئینبرن آن را صورتبندی کرده است. به ادعای او پیش از وی کسی این استدلال را تقریر نکرده است، جز آنکه جان لاک اشارهای مبهم به آن داشته است. در این استدلال، وجود پدیدههای ذهنی مانند احساسات، عواطف، نیّات و اندیشهها که از نظر علمی تبیینناپذیرند و تنها تبیین ناظر به شخص را قبول میکنند، دال بر وجود خدا شمرده میشوند. تقریر سوئینبرن از این استدلال تقریری استقرایی است و احتمال وجود خدا را تأیید و تقویت میکند. با بررسی استدلالها بر وجود خداوند در سنّت فلسفه اسلامی، درمییابیم برای نخستینبار ملاصدرا نیز از طریق آگاهی عقلی بر وجود خدا استدلال کرده است. استدلال ملاصدرا از طریق آگاهی بر وجود خدا استدلالی قیاسی و مفید یقین است. در این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی این دو تقریر از برهان از طریق آگاهی بر وجود خداوند در دو سنت فلسفی غربی و اسلامی بررسی میگردد و نقاط اشتراک، افتراق و قوّت و ضعف آنها با هم مقایسه میشوند.
similar resources
بررسی تطبیقی برهان فطرت و برهان اجماع عام در اثبات وجود خدا
به گواه تاریخ، انسانها همیشه به گونهای «خداجو»و «خداگرا» بودهاند. برخی معتقدند این در سرشت انسانها قرار دارد و هر انسانی با این تمایل الهی زاده میشود. از این ویژگی همه زمانی و همه مکانی انسانها به فطرت تعبیر میشود. بسیاری از دانشمندان کوشیدهاند با استفاده از این ویژگی مشترک در انسانها به اثبات خداوند بپردازند. در اندیشه اسلامی از این تلاش به برهان فطرت یاد شده و در تفکر فلسفی و کلامی غ...
full textتبیین تقریرهای برهان فطرت (تضایف) بر اثبات وجود خدا (با تأکید بر آرای آیتالله شاهآبادی)
اثبات گرایش فطری و درونی در نهاد انسانها به سوی پروردگارشان، یکی از بهترین راههای اثبات و شناخت خدا است؛ چراکه این راه، ذاتی، همگانی، تغییرناپذیر و پایدار است و میتواند از استوارترین برهانهای اثبات وجود خدا باشد. از آنجا که فطرت انسان، دارای گرایشهای مختلف است، تقریرهای برهان فطری نیز براساس این گرایشها متفاوتند. در برهان فطرت عشق به کمال مطلق، با استفاده از عشق ذاتی و درونی انسان به کمال...
full textبرهان معرفتشناختیِ کارکرد صحیح بر وجود خدا
تاریخ تفکر دینی و عقلی، میزبانِ اندیشههای متعدّدی دربارة اثبات وجود خداوند بوده است. در این میان، اندیشمندان حوزة دین به سه نوع از براهینِ غایتشناختی (teleological)، وجود شناختی(ontological) و کیهانشناختی(cosmological)، توجه کردهاند. آلوین پلنتینگا را میتوان شخصیتی دانست که بر این طرق سهگانه، طریقة چهارمی میافزاید. در واقع، تلاش وی در این زمینه، قابلیت آن را دارد که با عنوان «برهان معرفتش...
full textبررسی برهان درجات کمال بر اثبات وجود خدا
اثبات وجود خدا، همواره از مهمترین دغدغههای فکری بشر بوده است. از اینرو، در طول تاریخ اندیشههای دینی، اقامۀ برهانهای مختلف برای اثبات وجود خداوند و نیز سنجش میزان اعتبار هر کدام از این برهانها؛ از مسائل اساسی اندیشمندان بودهاند. یکی از این برهانها که بیشتر در فلسفۀ غرب و در آثار توماس آکوئیناس عرضه شد، برهان درجات کمال است که البته بهدلیل سوءفهمهایی که در ادراک آن صورت گرفته، مورد نقده...
full textMy Resources
Journal title
volume 25 issue 97
pages 141- 162
publication date 2020-03-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023